België’s score in de Corruptieperceptie Index: de dalende score in detail
Belgische CPI-score:
De score van Corruptieperceptie Index (CPI) van België is in de meest recente ranglijst van Transparency International met vier punten gedaald en staat nu op 69 punten, tegenover 73 in 2023 en 77 in 2016. Met deze daling valt België van de 15de (2016) naar de 22e plaats wereldwijd, naast landen als Japan en Uruguay. Ons land scoort beter dan Frankrijk (25e plaats), maar bevindt zich ver onder Luxemburg (5e plaats), Nederland (9e plaats) en Duitsland (16e plaats).
Marc Beyens, afgevaardigd bestuurder van Transparency International Belgium (TIB) legt uit:
“Deze nieuwe rangschikking bevestigt de groeiende bezorgdheid van Belgen over corruptie in ons land. Deze CPI resultaten komen overeen met de Eurobarometer van 2024, waaruit bleek dat twee derden van de Belgen gelooft dat corruptie wijdverspreid is (Eurobarometer Survey).”
Met een daling van 4 punten staat de België op haar laagste plaats sinds de index werd gecreëerd. Het is belangrijk de redenen achter deze daling te begrijpen en actie te ondernemen om het anticorruptiebeleid te versterken. Velen hebben immers het gevoel dat het beleid steeds meer wordt gemaakt om de belangen van machtige individuen of kleine groepen te dienen, in plaats van het bredere algemeen belang.
Volgens Marc Beyens zijn er drie elementen die verklaren waarom de score van België verslechtert:
“Ten eerste, de perceptie dat overheidsgeld, zoals subsidies of grote infrastructuurprojecten, niet op een neutrale manier wordt toegewezen.
Ten tweede, de perceptie dat politieke vertegenwoordigers weg kunnen komen met corruptie omdat er niet genoeg vervolging is, of niet genoeg transparantie over het vermogen dat ze hebben verworven tijdens hun ambtstermijn.
Ten derde, de perceptie dat er te nauwe banden bestaan tussen de politiek en het bedrijfsleven.”
De afgelopen jaren hebben de regeringen in ons land hervormingen opgestart, mede onder druk van internationale waakhonden tegen corruptie. Toch blijven verschillende aanbevelingen van de Verenigde Naties (UNCAC), van de Raad van Europa (GRECO) en van de Europese Commissie (Verslag over de rechtsstaat) onuitgevoerd.
Marc Beyens: “Er blijven hiaten in onze wetgeving. Er bestaat bijvoorbeeld geen verplichting voor ministers en hun adviseurs om een lobbyregister bij te houden. Verder moeten bestaande wetten ook gehandhaafd worden. We zien bijvoorbeeld heel weinig vervolging van Belgische bedrijven die zich schuldig maken aan corruptie. Het is aan ons allemaal – regeringen, ondernemingen, en de burgermaatschappij – om de handschoen op te nemen en ons land terug op het pad naar een beter en eerlijker beleid te brengen.”
De situatie in België is niet alleen een nationale trend, maar kan worden gezien in de context van een meer regionale en wereldwijde evolutie, waar de corruptieperceptie-index samen met een gebrek aan vertrouwen in de overheid daalt.
Regionaal dalende scores in West-Europa:
Volgens het internationale secretariaat van Transparency International “schiet het vermogen van West-Europa om corruptie te bestrijden erg tekort, waardoor de capaciteit van deze landen om de rechtsstaat te beschermen, te investeren in overbelaste overheidsdiensten en de klimaatcrisis te bestrijden wordt belemmerd.”
Van de 31 beoordeelde landen in de regio verbeterden er slechts zes hun score, terwijl er 19 achteruit gingen. Zelfs enkele traditioneel goed scorende landen, zoals Noorwegen en Zweden, dalen in de ranking. Dit zou ons wakker moeten schudden en ons eraan moeten herinneren dat we moeten samenwerken aan een betere, evenwichtigere wereld waarin integriteit, verantwoording en transparantie de sleutelwoorden zijn.
Globale hoofdpunten:
In termen van wereldwijde trends staat Denemarken op de eerste plaats met een CPI-score van 90/100. Ter herinnering: de CPI wordt gerangschikt op een schaal van 100 (geen corruptie) tot 0 (zeer corrupt).
Het wereldwijde gemiddelde voor de CPI is 43; meer dan de helft van de landen scoort daar onder.
Dit jaar heeft Transparency International zich gefocust op het verband tussen de klimaatcrisis en corruptie. Corruptie belemmert klimaatactie aanzienlijk, leidt fondsen af van hun oorspronkelijke doelstelling, verzwakt het beleid en voedt de verdere degradatie van het milieu. Veel landen die klimaatfinanciering ontvangen, hebben te lijden onder corruptie waardoor ze het risico lopen vitale fondsen te verliezen. De Klimaatatlas van Transparency International laat zien dat corruptie bij klimaatprojecten wereldwijd wijdverspreid is. Sterkere anticorruptiemaatregelen zijn essentieel om effectieve klimaatmaatregelen te garanderen en de meest kwetsbare mensen te beschermen.
Methodologie: Hoe wordt de CPI berekend?
De CPI is een samengestelde indicator die wordt gebruikt om de perceptie van corruptie in de publieke sector in 180 landen te meten. Het aggregeert gegevens van verschillende gevestigde instellingen. De CPI van België 2024 werd bijvoorbeeld berekend op basis van de volgende bronnen:
- -Bertelsmann Foundation Sustainable Governance Index
- -Economists Intelligence Unit Country Ratings
- -Global Insights Country Risk Ratings
- -IMD World Competitiveness Yearbook
- -PRS International Country Risk Guide
- -Varieties of Democracy Project
- -World Economic Forum EOS
- -World Justice Project Rule of Law Index
Om de CPI zo transparant mogelijk te maken, wordt deze vóór publicatie drie keer beoordeeld. Twee interne en twee externe onderzoekers berekenen onafhankelijk van elkaar de CPI-scores met behulp van gegevens uit de bronnen. Vervolgens rapporteert een regionaal adviseur verdachte of contra-intuïtieve ontwikkelingen in de scores (indien van toepassing) en aan het eind beoordeelt elke nationale afdeling de resultaten en kan het feedback geven of mogelijke problemen melden.
Voor meer informatie over de CPI-methodologie: The ABCs of the CPI: How the Corruption… – Transparency.org
om de Engelse versie te lezen: : BELGIUM’s CPI 2024 is out – Transparency International Belgium
Om de Franse versie te lezen : L’Indice de Perception de la Corruption (IPC) de la Belgique est publié. – Transparency International Belgium
ze praten over ons in de pers: Le spectre de la corruption, toujours plus pesant en Belgique – La Libre
